အမ်ဳိးသမီးမ်ားအခြင့္အေရးတုိက္ပြဲ ဝင္ ေန သူ ေျပာ စကား

 

မေဝေဝႏု (Women for Justice)

မခင္ျဖဴေထြး

01.09.2014

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ တရားမွ်တမႈ ရရွိေရးမွာ အားနည္းေနေသးတယ္လို႔ Justice for Women အဖြဲ႔က မေဝေဝႏု က ေျပာပါတယ္။ သူတုိ႔အဖြဲ႔ဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ တရားေရးဆုိင္ရာ ဝင္ေဆာင္မႈေတြကို အခမဲ့ေပးေနတဲ့အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးပိုင္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္လာဖို႔အတြက္ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္မႈ အသိပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေပးတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔လည္း မေဝေဝႏု က ေျပာပါတယ္။ သမၼတေဟာင္း Gorge W. Bush ရဲ ႔ Bush Center က စီစဥ္တဲ့ ဒီႏွစ္အတြက္ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ သင္တန္းကို လာေရာက္တက္ေရာက္ၿပီး ဝါရွင္တန္ဒီစီကို လာေရာက္လည္ပတ္စဥ္ မေဝေဝႏု ကို ဗီြအိုေအက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ မေဝေဝႏု အခုလို က်မတို႔ ဗီြအိုေအရံုးကို တခုတကလာၿပီး အင္တာဗ်ဴးေပးတဲ့အတြက္လည္း အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။

မေဝေဝႏု ။ ။ အခုလို ဖိတ္ၾကားၿပီး အင္တာဗ်ူးေပးတဲ့အတြက္လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ မေဝေဝႏု က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသမီးေရး၊ အဓိကထားၿပီးေတာ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနသူတစ္ဦးလို႔ က်မ သိထားရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာလုိ႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးေနတယ္လို႔ ေျပာႏုိင္သလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ ဒီအတိုင္း ၿခံဳၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အာရွႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ၿခံဳၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိပ္ၿပီးဆံုးရႈံးခံရတာမ်ဳိး မရွိဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီ မိသားစုထဲမွာလည္း မိခင္ အမ်ဳိးသမီးဆိုၿပီး respect ေပးခံရတယ္။ အေလးထားခံရတယ္ဆိုတာလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားတဖက္က ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ိုးသမီးေတြဟာ အခုအခ်ိန္အထိ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနလို႔၊ ဥပမာ sexual violence လိင္ပိုင္ဆိုင္ရာ ေစာ္ကားခံရတာမ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနေသးတယ္။ ေနာက္တခုက အမ်ဳိးသမီးေတြ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္မႈေတြလည္း နည္းနည္းေလးပဲ ရွိေနေသးတယ္။ အခုလည္း လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ေနာက္က်ေနေသးတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ရွိေနေသးေတာ့ ဒါဟာ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးနဲ႔ သြားၿပီးသက္ဆုိင္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ဆုိေတာ့ မေဝေဝႏု ကိုယ္တိုင္က အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးကို လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးကို ေျပာလာတဲ့အခါၾကရင္ ဘယ္လို ဒီအေပၚမွာ ယံုၾကည္လက္ခံမႈနဲ႔ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ က်မအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ မွန္တယ္ က်မတုိ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြက ဥပမာ က်မတို႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို ေလးစားအားက်ရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိတယ္။ ဒါက က်မတုိ႔ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ တကယ္ ကံေကာင္းတဲ့အရာတခုလို ေျပာရမွာေပါ့။ က်မတို႔မွာ ေလးစားစရာရွိတယ္ေပါ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း စီးပြားေရးမွာ တခ်ဳိ ႔အပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြက တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္တာရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မတုိ႔ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးကို ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးလို႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ က်မတို႔က အခုနလို ပါဝင္ခြင့္ရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစု၊ ဒါမွမဟုတ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔၊ မႏၱေလးၿမိဳ ႔ တကြက္ကိုပဲ ၾကည့္လို႔မရဘူးလို႔ က်မျမင္တယ္။ ျမန္မာျပည္လုိ႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ ျမန္မာျပည္ထိပ္ဆံုးကေန ေအာက္ဆံုးအထိ၊ ေျမာက္ပိုင္းကေန ေတာင္ပိုင္း၊ အေရွ ႔ပိုင္းကေန အေနာက္ပိုင္းအထိ ျမန္မာျပည္ရဲ ႔ ဧရီယာအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြအားလံုးရဲ ႔ အေျခအေနနဲ႔ ၿခံဳငံုၿပီး တိုင္းတာရမယ္လို႔ ထင္တယ္။ အဲဒီလိုဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ ၾကည့္လိုက္မယ္ဆုိရင္ တျခားေဒသ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔လိုေဒသလို မဟုတ္ဘဲ တျခားတုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ rural area ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ားႀကီးေနာက္က်ေနတယ္။ အခြင့္အလမ္းေတြ မရဘူးေပါ့။ ဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ က်မက အဲဒါနဲ႔ တုိင္းတာၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယွဥ္ၿပီးေတာ့ ေျပာေလ့ရွိတယ္။ လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါကို အဓိက ျမွင့္တင္ေပးခ်င္တာေပါ့။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ေက်းလက္ေဒသက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ႔ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးပိုင္းမွာ ဒီအေပၚမွာ သိရွိလာဖို႔အတြက္ အားနည္းမႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုေတာ့။

မေဝေဝႏု ။ ။ အမ်ုိးသမီးအခြင့္အေရး သိရွိလာဖို႔ အားနည္းမႈ ရွိတဲ့အျပင္၊ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးပါ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတယ္။ ဥပမာ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္လို႔ ဥပမာ လိင္ပိုင္ဆုိင္ရာ ေစာ္ကားမႈ ခံရတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္လို႔ ပညာေရးမွာ ေနာက္က်ေနတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ ပညာေရးမွာ အခြင့္အလမ္း ပိုမရတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ။ အဲဒါမ်ဳိးေတြကလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း မေဝႏု ေထာက္ျပတဲ့ အေျခအေနေတြကို သိရွိနားလည္းၾကလား။ သူတုိ႔ သိရွိနားလည္းမႈပိုင္မွာ အားနည္းေနေသးတယ္ဆိုရင္ သိလာေအာင္ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုသလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ။ အမ်ဳိးသမီးေတြကိုယ္၌ကဆိုေတာ့ က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီးအေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့လူေတြ၊ ပညာတတ္ အသိုင္းအဝိုင္းကေတာ့ ဒါကို ပညာတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ ေနာက္တခုက အမ်ုိးသမီးအေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သိရွိမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာတတ္မေျမာက္မႈႏႈန္းက ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ နည္းေနေသးတယ္။ တျခားတုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ နည္းေနေသးတယ္ ဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ သာမန္အမ်ဳိးသမီးေတြကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ဒါကိုသေဘာေပါက္ၾကမယ္လို႔ သိပ္ေတာ့မထင္ဘူး။ တခ်ဳိ ႔က ဒါမလိုဘူးေပါ့။ အမ်ုိးသမီးေတြက ဒီအတုိင္းလဲ ေနလို႔ျဖစ္တာပဲဆုိတဲ့ အျမင္မ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ က်မတုိ႔ အမ်ဳိးသမီးထုတခုလံုး၊ တုိင္းျပည္တျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖုိ႔ဆုိရင္ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးဖုိ႔လုိတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြက အခုနလို ေနာက္က်က်န္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ အတားအဆီးျဖစ္ႏုိင္တယ္။ က်မတို႔က မသိတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြကို Awareness ေတြ အသိေပး၊ ပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေပးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ မေဝေဝႏု ကိုယ္တုိင္က အခု အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ ႏွစ္ခုေလာက္မွာ ဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑ကေန ပါဝင္ေနတယ္။ မေဝေဝႏုတို႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြက အမ်ဳိးသမီးစြမ္းရည္ျမွင့္တင္ေရးဆုိင္ရာ သင္တန္းေတြ ပို႔ခ်တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိး ေစာေစာကေျပာတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဖက္မွာ သူတုိ႔ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရးေတြကို သိဖုိ႔ အားနည္းေနတာေတြရွိတာေတြ၊ ေနာက္ ေစာေစာကေျပာတဲ့ လူေတြက စာသိပ္မတတ္ၾကတဲ့အခါမွာ စားဝတ္ေနေရး ရုန္းကန္ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို မစဥ္းစားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ မေဝေဝႏုတို႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ဒီအေျခအေနေတြကို ေျပာင္းလဲလာေအာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ ပိုၿပီးရရွိလာေအာင္ ဘယ္လိုလႈပ္ရွားမႈေတြကို အဓိက လုပ္ေဆာင္ေနသလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ က်မအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ က်မအေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ႔ power အင္အားကို ယံုၾကည္တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ယံုၾကည္တယ္ဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ က်မတို႔ လုပ္ေနတာက အခုနေျပာသလို အမ်ဳိးသမီးေတြကို အသိပညာေပးမႈေတြ။ ေနာက္တခုက အမ်ဳိးသမီးေတြကို အသိပညာေပးတဲ့အခါမွာဆုိရင္ Justice for Women အေနနဲ႔ဆုိရင္ ဥပေဒပိုင္းဆုိင္ရာ အသိပညာေပးမႈ။ လိင္ပိုင္ဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေျဖရွင္းမလဲေပါ့။ ဘယ္လိုဆိုရင္ လိင္ပိုင္ဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံေနရတာလဲ။ ႏႈတ္ပိုင္ဆုိင္ရာ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ေစာ္ကားခံရတာ၊ ႏႈတ္နဲ႔ ေစာ္ကားခံရတာ စသျဖင့္ အဲဒီလိုဟာမ်ဳိးေတြကိုလည္း အသိေပးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလုိ ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေျဖရွင္းမလဲေပါ့ အဲဒီလုိမ်ဳိးေတြလည္း အသိေပးတယ္။ ေနာက္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးဆိုတာ ဘာေတြလဲေပါ့။ အဲဒါမ်ုိးေတြလည္း ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမ်ုိးသမီးေတြအေနနဲ႔ က်မတို႔ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနလို႔ တရားမ်ွတမႈရရွိတဲ့ ေနရာမွာ အားနည္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက တခ်ဳိ ႔အမ်ဳိးသမီးေတြဆိုရင္ ျပႆနာႀကံဳလာၿပီဆုိရင္ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနလို႔ သြားမတုိင္ရဲဘူး။ ဥပမာ နည္းနည္း ရွက္စရာအမႈမ်ုိး၊ ရွက္စရာလို ယူဆတဲ့အမႈမ်ဳိး၊ ဥပမာ လိင္ပိုင္ဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရမႈဆုိရင္ သူတုိ႔က ရွက္ၿပီးေတာ့ မသြားတဲ့ဟာမ်ဳိး။ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔က တစ္ေယာက္တည္းသြားရမွာ ေၾကာက္လို႔မသြားတဲ့ဟာမ်ဳိး။ မသြားဘူးဆိုတာ တုိင္းဖုိ႔တန္ဖုိ႔ တရားစြဲဖို႔ အားနည္းေနတာ။ ေနာက္တခါ အခုန မိသားစုမွာ ကုိယ္က influence လုပ္ခံလို႔။ ဥပမာ ေယာက်္ားနဲ႔ မိန္းမ ျပႆနာျဖစ္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ေယာက်္ားကို ေၾကာက္ရလုိ႔။ ဒါမွမဟုတ္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေၾကာက္ရလို႔ သြားမတိုင္တဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ အမ်ုိးသမီးျဖစ္ေနလို႔ တရားမွ်တမႈ ရရွိမႈမွာ အားနည္းေနတဲ့ဟာေတြကို က်မတုိ႔ အမ်ုိးသမီးေတြကို ဥပေဒပိုင္းဆုိင္ရာ ပညာေပးမႈ  ဘယ္လို channel ေတြက သြားလိုရလဲေပါ့။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ပညာေပးမႈအျပင္ လိုက္ပါကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါသလား။

မေဝေဝႏု ။ ။ ရွိပါတယ္။ က်မတို႔ဆီမွာ Justice for Women ဆိုရင္ ေရွ ႔ေနအမေတြနဲ႔ ေထာင္ထားတာ။ ဒီ ေရွ ႔ေနအမေတြက အရမ္းေတာ္တယ္။ Free Legal Consultation လိုဟာမ်ဳိးေတြ ေပးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ Legal Aid အထိေပးဖို႔ တရားေရးဆုိင္ရာအႀကံဥာဏ္ အခမဲ့ ေပးတာမ်ဳိး၊ ဝန္ေဆာင္မႈ အခမဲ့ေပးတာမ်ဳိးအထိ လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ တရားေရးဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈ အခမဲ့ ေပးေနပါတယ္။ ေနာက္တခုက်ေတာ့ အခုန Women Peace Network ကေန အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို Social Activists ေတြ ျဖစ္လာေအာင္၊ Political Activists ေတြ ျဖစ္လာေအာင္ Empowerment လုပ္ေပးတယ္။ Capacity ပိုင္း။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ႏိုင္ငံေရး၊ လႈမႈေရးအပိုင္းမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္လာေအာင္။

မေဝေဝႏု ။ ။ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအပိုင္းမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါလာေအာင္ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္မႈေတြ အသိပညာေပးမႈေတြ လုပ္ေပးပါတယ္။ လုပ္ေပးတဲ့အခါ က်မတုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲဆုိေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ႏုိင္ငံေရး – အခုနေျပာတဲ့အထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ယံုၾကည္တယ္အခါမွာ အမ်ိးသမီးေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္ၾကတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ ႔ မိသားစုဘဝ သာယာမႈကို လုိခ်င္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ရဲ ႔ သားသမီးေတြကို ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း တက္ရတာမ်ဳိး။ ဥပမာ အေမေတြဆုိရင္ သားသမီးေတြ အစားအစာ ပိုၿပီး ဝဝလင္လင္ စားရတာမ်ဳိး၊ ခေလးေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ in touch ပိုရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အေလးထားတယ္။ ဆုိတဲ့အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔က ပိုၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို လုိခ်င္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ တုိင္းျပည္လည္း လုိခ်င္တယ္။ က်မတို႔ ရည္မွန္းတာ ဘာလဲဆုိေတာ့ အခုနလို အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပညာေပးၿပီးေတာ့၊ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္မႈေတြ လုပ္ေပးၿပီးေတာ့ ဒီ activities ထဲမွာ ပါလာတယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်မတုိ႔ တိုင္းျပည္အေျပာင္းအလဲကာလမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္မယ္ေပါ့။ ေနာက္တခုက က်မက ရခိုင္ျပည္ကဆုိေတာ့ ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ က်မတုိ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြက အမ်ားႀကီးႏိွမ့္က်ေနေသးတယ္။ အဲဒီဖက္က အမ်ုိးသမီးေတြကို စြမ္းရည္ျမွင့္တင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ရခုိင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ကြန္ျမဴနီတီတစ္ခု လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ခုကို အတူတကြ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ကိုလည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ အခုလိုမ်ဳိး လႈပ္ရွားတဲ့အခါမွာ ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရိွရင္လည္း ေျပာျပပါအံုး။ ကိုယ္က အမ်ဳိးသမီးအေရး လႈပ္ရွားေနသူ ျဖစ္ေနတာ၊ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္က လူနည္းစုအသိုင္းအဝိုင္း ပံုစံမ်ုိးက လာတဲ့လူ ျဖစ္တဲ့အခါၾကေတာ့ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြက ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားသလား။ ဒါမွမဟုတ္ လႈပ္ရွားရတဲ့အပိုင္းမွာ အခက္အခဲေတြ၊ ဘာေတြ အဓိက ႀကံဳေတြ႔ေနရသလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ အဓိက အခက္အခဲကေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိးလဲဆုိေတာ့ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔ ကိုယ္ရဲ ႔စကားက တခါတေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးေပးမခံရတာမ်ဳိး။ တခါတေလ အမ်ဳိးသမီးလည္းျဖစ္တယ္။ ငယ္လည္းငယ္ေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးထားမခံရဘူးဟာမ်ုိးေတြ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ Respect တို႔၊ Reorganization အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့ အပိုင္းေတြမွာ နည္းတာမ်ဳိးတုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မေတာ့ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အရည္အခ်င္းရွိရင္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ တေန႔ေရာက္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ က်မတို႔ Culture concept တစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အမ်ဳိးသမီးေတြ ေသခ်ာပါတယ္။ တန္းဖိုးထားၾကတာ ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ decision level ေရာက္တဲ့အခါၾကရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ဦးစားေပးမခံရဘူး။ သိပ္ၿပီး Respect လုပ္မခံရဘူးလို႔ ခံစားမိတယ္။ အခုဆိုရင္ က်မတုိ႔ဆီမွာ ထိန္းျမားလက္ထပ္ခြင့္ ဥပေဒ Interfaith Marriage Law ဆိုတဲ့ဟာ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ထိန္းျမားလက္ထပ္ခြင့္ဥပေဒကို propose လုပ္လာတဲ့အခါၾကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ ႔ အမ်ဳိးသမီးေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒီဟာက မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ႔ ဂုဏ္သိကၡာေတြကို ေစာ္ကားခံရတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလာတဲ့အခါမွာ အဲဒီအမ်ဳိးသမီး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ၊ ေစာ္ကားတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ အဲဒီလိုမ်ုိးေတြ ႀကံဳရတယ္။ လံုၿခံဳမႈသိပ္မရွိဘူး မရၾကဘူးလို႔ ထင္တယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ အမ်ဳိးသမီးအေရး လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အခုလက္ရွိ ကိုယ္လႈပ္ရွားျဖတ္သန္းခဲ့မႈအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးေတြက သိပ္မၾကာခင္မွာ ပိုၿပီးေတာ့ ဒီထက္ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလား။ သိပ္မၾကာခင္ကာလတစ္ခုအတြက္ အမ်ုိးသမီးအခြင့္အေရး ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလဲ။

မေဝေဝႏု ။ ။ က်မကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ဘယ္လို ေမွ်ာ္လင့္သလဲဆိုရင္ က်မတုိ႔မွာ အခုဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နားလည္းလာတဲ့လူေတြ အရမ္းမ်ားလာတယ္။ ေနာက္တခါ အမ်ုိးသမီးေတြကိုယ္၌က တက္ႂကြလႈပ္ရွား ပါဝင္လာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခုက အမ်ုိးသမီးအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း အမ်ားႀကီး ေပၚလာတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း တကယ့္ကို မွန္ကန္တဲ့ value ေတြနဲ႔ ေရွ ႔တုိးလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးေပၚလာတဲ့အခါၾကေတာ့ က်မ ယံုၾကည္ပါတယ္ က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပိုၿပီးေတာ့ ေနရာရလာမယ္။ ေလးစားခံရမယ္။ အခြင့္အေရးေတြ ပိုရလာမယ္။ အခုနလိုမ်ဳိး လိင္ပိုင္ဆုိင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြ၊ ပညာေရးေတြမွာ တုိးတက္လာမယ္။ ေနာက္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပိုၿပီး ပါဝင္ခြင့္ေတြ ရလာမယ္လို႔ အဲဒီလို ျမင္ပါတယ္။ က်မတုိ႔လည္း အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ လုိအပ္တယ္လို႔ က်မတို႔ႏုိင္ငံမွာ ယံုၾကည္ေနတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္လာဖို႔ အရမ္းကို ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ အခုလုိ အခ်ိန္ေပးၿပီး ေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

မေဝေဝႏု ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အမ။